Kabinet verplicht gezamenlijk organiseren complexe jeugdzorg
Het kabinet wil dat gemeenten complexe vormen van jeugdzorg gezamenlijk gaan organiseren. Om de regionale samenwerking tussen gemeenten te garanderen, worden regionale samenwerkingsverbanden in regelgeving vastgelegd. Hierdoor krijgt de jeugdzorgaanbieder één duidelijk aanspreekpunt in de regio.
Aanbieders en gemeenten gaan op hun beurt afspraken maken over zorgvuldige inkoopprocedures en de minimumcontractduur voor gesloten jeugdhulp, jeugdbescherming, jeugdreclassering en jeugdhulp die is opgenomen in een strafrechtelijke beslissing. Dat schrijven minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en minister Sander Dekker van Rechtsbescherming aan de Tweede Kamer.
Jeugdzorgmedewerkers moeten gefaciliteerd worden in ontwikkeling vakmanschap
Sinds de decentralisatie van de jeugdzorg in 2015 zijn er minder uithuisplaatsingen, verblijven minder kinderen en jongeren in een accommodatie van een jeugdhulporganisatie en worden meer kinderen in een gezinssetting opgevangen.
Voor kinderen en jongeren die specialistische, complexe vormen van zorg nodig hebben, schiet het stelsel nog tekort. Jongeren moeten te lang wachten op passende hulp of worden te vaak doorgeplaatst. Het gaat bijvoorbeeld om een jongere met autisme, schizofrenie én een eetstoornis. Om deze jongeren te kunnen helpen is specialistische kennis en langdurige zorg nodig en moeten jeugdzorgmedewerkers gefaciliteerd worden in de ontwikkeling van het vak en professioneel vakmanschap. Dat kan een gemeente alleen niet organiseren.
Norm voor opdrachtgeverschap
De samenwerking tussen gemeenten is nu nog te vrijblijvend en er zijn grote verschillen tussen de werkwijzen van gemeenten en jeugdhulpaanbieders. Aanbieders van specialistische jeugdzorg hebben soms met meer dan 100 opdrachtgevende gemeenten te maken, die allemaal hun eigen verantwoordingseisen stellen. Niet alleen zorgt dat voor veel administratieve lasten en onrust bij aanbieders, ook heeft het impact op de zorg die aan kinderen en gezinnen wordt geboden.
De ministers schrijven dat gemeenten de noodzaak inzien van niet-vrijblijvende regionale samenwerking om hun verantwoordelijkheid waar te kunnen maken. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) stelt daarom in afstemming met zorgaanbieders een zogenaamde ‘Norm voor Opdrachtgeverschap’ op. Deze norm beschrijft waaraan de (boven)regionale samenwerking van jeugdhulpregio’s moet voldoen en hoe er wordt gezorgd voor voldoende aanbod van specialistische jeugdhulp.
Uiteindelijk wordt deze norm vertaald in regelgeving, waarin wordt vastgelegd dat er in elke regio samenwerkingsverbanden van gemeenten worden opgericht. Aanbieders hoeven op deze manier zich maar te verantwoorden bij één inkopende partij per regio.
Voorwaarden voor de tarieven en zorgvuldige inkoopprocedures
Naast het vastleggen van deze organisatievorm, gaan de ministers voorwaarden voor de tarieven in de wet opnemen en legt het kabinet regels over goed bestuur van jeugdhulpaanbieders vast in de Jeugdwet. Aanbieders en gemeenten gaan op hun beurt afspraken maken over zorgvuldige inkoopprocedures en de minimumcontractduur voor gesloten jeugdhulp, jeugdbescherming, jeugdreclassering en jeugdhulp die is opgenomen in een strafrechtelijke beslissing.
Vooruitlopend op wetgeving gaat het kabinet samen met gemeenten en de jeugdsector met de bovenstaande acties aan het werk. De ministers hebben daarvoor de afgelopen maanden met gemeenten, aanbieders van jeugdhulp, jeugdprofessionals en cliënten gesproken.
Vereenvoudigen jeugdbescherming
De jeugdbeschermingsketen is nu te ingewikkeld en bevat te veel stappen. Daardoor duurt het nu vaak te lang voordat jongeren de zorg krijgen die zij nodig hebben. Het aantal schakels moet worden teruggebracht. Dit vraagt een andere organisatie van de jeugdbescherming. Eind dit jaar volgt besluitvorming over de scenario’s die hiervoor zijn ontwikkeld.
Daarnaast hebben gemeenten en instellingen per regio een verbeterplan opgesteld voor de korte termijn waarmee zij meteen aan de slag gaan. Deze aanpak per regio is gericht op het wegnemen van knelpunten in de jeugdbescherming zoals een te hoge caseload en problemen in de verwijzing en beschikbaarheid van jeugdhulp.