Gabriel Gomes Barros: “Het streven is om de cliënt centraal te zetten, en daar een systeem om heen bouwen”

Weblogbericht | 12-06-2024 | voor Jeugd & Gezin

“De bescherming van kinderen is een belangrijk thema in mijn dagelijks leven. Ik studeer bestuurskunde en rechtsgeleerdheid en werk in de verslavingszorg en kinder- en jeugdpsychiatrie. Ik zit daarnaast in het bestuur van Expex: een organisatie die zich bezighoudt met ervaringsdeskundigheid in de jeugdhulp. Via Expex ben ik in contact gekomen met het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming. Vanuit mijn werk in de jongerenraad bij de Jeugdbescherming was ik al bekend met het Toekomstscenario. Ik werd enthousiast van het meedenken met beleid én de uitvoering daarvan.”

Het luisterend oor

“Dat meedenken is een belangrijk onderdeel van wat we doen als ervaringsdeskundigen. We geven advies over het programma en halen bij de achterban verhalen op over wat er speelt binnen de Jeugdbeschermingsketen. We zijn het luisterend oor: eigenlijk zijn we de schakel tussen cliënten en het programmateam. Momenteel zijn we bezig met hoe we ervaringsdeskundigheid kunnen inbedden in het programma. Ik denk mee over hoe we jongerenorganisaties en cliëntenraden betrekken en hoe het perspectief van jongeren en cliënten ook in het Toekomstscenario en in de proeftuinen kan doorklinken.”

“We willen cliëntenraden betrekken bij de grote community die we hebben. Ik ga ook bij ze langs om te vertellen over wat het Toekomstscenario is en wat het voor ze kan betekenen. Zo zorgen we ervoor dat cliëntparticipatie meer van de grond komt. Ik merk dat er veel belangrijke input is vanuit het hele land. Als ervaringsdeskundigen bundelen we deze input van cliënten en hun ervaringsverhalen.”

Onderlinge banden en harde matrassen

“Ik heb zelf van mijn 11e tot 19e jeugdhulp gehad. In die tijd ben ik met allerlei verschillende soorten jeugdhulp in aanraking gekomen. Nu heb ik al 5 jaar geen zorg, en zet ik de ervaring van andere mensen meer in. Ik was 13 toen ik bij de jongerenraad begon. Daar ging ik bij jongeren lang met de vraag: wat hebben jullie nodig en hoe gaan we dat samen met de directie realiseren? We spraken over matrassen die te hard zijn tot kamers die bloedheet zijn in de zomer. Maar ook over hoe we ervoor kunnen zorgen dat de band tussen jongeren en hulpverleners versterkt. Mijn kritische blik als ervaringsdeskundige komt vanuit mijn eigen ervaring maar ook uit dit contact met andere jongeren in soortgelijke situaties.”

“Als je 18 wordt, krijg je soms geen gepaste jeugdhulp (meer). Ik heb zoiets zelf meegemaakt. Ik kreeg een kamer toegewezen die zo klein was dat er geen bureau, bed en kast in paste. Daar ben ik over in gesprek gegaan en er zou een andere kamer voor me gezocht worden. In de tussentijd heb ik bij mij opa en oma gelogeerd. Toen kreeg ik het bericht: ‘je hebt in je eigen netwerk een kamer gevonden dus we gaan geen nieuwe kamer voor je zoeken.’ Ik moest zelf een andere woning vinden. Uiteindelijk is dat bij mij gelukt, maar sommige jongeren staan vanaf hun 18e van de ene op de andere dag op straat.”

Geen kwade wil

“Daaraan merk je dat systeemverandering soms langzaam gaan. Er wordt al lang geprobeerd om de nazorg na de jeugdhulp te verbeteren. Helaas zitten bestuurders soms vast in het systeem. Ik realiseer me ook dat er geen kwade wil achter zit. Iets past niet binnen de wet- en regelgeving, of er is geld voor. Naar mijn mening moeten er dan oplossingen gevonden worden die passen binnen de huidige kaders maar ook voortkomen uit out-of-the-box denken. De vraag die altijd centraal moet staan: ‘wat is goede hulp en wat betekent dat voor de client en de omgeving?’”

“Met het Toekomstscenario gaat de Jeugdbeschermingsketen veranderen, vanuit de visie dat de cliënten en ervaringsdeskundigen het beste weten wat goed voor ze is. Ik hoop dat we door middel van dit programma naar een systeem toe gaan waarbinnen meteen gekeken wordt naar het gezin als geheel. Soms betekent dat dat we de hulp aan ouders moeten afdwingen, zodat we ons niet alleen focussen op alleen het kind maar op het hele netwerk. Of soms heeft het voor jongeren een grotere impact op hun leven wanneer ze uit huis geplaatst worden dan wanneer dat niet het geval is. Een andere, bredere manier van kijken is zeker nodig. Het betrekken van ervaringsdeskundigen is daarbij essentieel voor dit soort hervormingen. Binnen het Toekomstscenario én binnen het hele sociaal domein, om met een nieuwe benadering een vertaalslag te maken bij het maken van beleid. Nu is het streven om echt de client centraal te zetten, en daar een systeem om heen bouwen.”