Creatieve oplossingen, dicht bij de wijkbewoners

Weblogbericht | 01-01-2021 | voor Jeugd & Gezin

Aanpak van problemen als schulden en armoede, werken aan weerbaarheid en zelfvertrouwen van jongeren en aan een gezonde basis in gezinnen. Zowel in de gemeente Nissewaard - een samenvoeging van Spijkenisse en Bernisse - als in het Rotterdamse Middelland is dat het uiteindelijke doel van een nieuwe visie en aanpak. Daarin wordt veel meer samen met bewoners naar de behoeften gekeken en hoe het preventieaanbod daarop kan aansluiten. 

Voor zowel Nissewaard als Middelland was de ‘aanjager’ van de verandering de decentralisatie in 2015. ‘We willen vanuit de Thuis in de wijk-gedachte verder gaan’, zegt Veronica Essers, beleidsmedewerker van de gemeente Nissewaard. ‘We willen vroeg, soms op basis van ‘kleine’ signalen, ondersteuning bieden.’ De gemeente deed een nulmeting om een overzicht van alle preventie-activiteiten. Dat aanbod bleek overweldigend, maar zeer versnipperd, zegt Essers. ‘Aanbieders wisten amper van elkaars bestaan. En het aanbod sloot lang niet altijd aan op de behoeften in de wijk.’  

‘Het aanbod bleek overweldigend, maar zeer versnipperd. Aanbieders wisten amper van elkaars bestaan en aanbod.’

Data-analyse 

De gemeente werkt sindsdien vanuit de visie om met scholen, kerken, buurtverenigingen, zorg- en welzijnsaanbieders samen een laagdrempelig aanbod te ontwikkelen, dicht bij de wijkbewoners. Een visie die beter dan voorheen aansluit bij hun behoeften. Jaarlijks wordt gekeken naar een data-analyse wat het afgelopen jaar is gedaan, of er nieuwe thema’s zijn waar de partners iets meer moeten. ‘We kijken naar vier wijkgebieden wat er nodig is’, zegt Essers. ‘Dat verschilt heel sterk. Samen werken we aan een preventief aanbod.’ De gemeente heeft hierin een regierol. ‘We organiseren netwerkbijeenkomsten. Samenwerking ontstaat niet zomaar. Daar moet je iets voor doen.’ Heel belangrijk is dat er in de gemeente een goede wisselwerking is tussen de bestuurders en professionals, zegt Essers. ‘Wethouder Struijk is heel betrokken. Hij gaat de wijk in en praat met scholen, buurtbewoners en andere professionals.’  

Essers noemt een voorbeeld van de nieuwe visie en samenwerking. Tijdens een bijeenkomst op een school kwam het gesprek op concentratieproblemen bij veel kinderen. ‘In gesprek met leraren en andere professionals kwamen we erop uit dat het onderliggende probleem de armoede in de gezinnen is.’ Tegelijkertijd was de gemeente in gesprek met een aanbieder van voorlichting over gezonde voeding. ‘Zij geeft nu voorlichting aan ouders op scholen. Heel laagdrempelig en op basis van de vragen over voeding en gezond leven.’ 

‘De gemeente zei: dit is de beweging die we willen, maar het past slecht binnen de kolommen’.

Vertrouwen 

In Middelland, zag wijkbewoner Alexander Hogendoorn - zelf voormalig netwerkregisseur, reclasseringswerker en werkzaam met dak- en thuislozen - veel sociale problematiek om zich heen. Bewoners kregen niet de juiste ondersteuning, mede door een gering vertrouwen in de gemeente en de hulpverleningsinstanties. Hoogendoorn besloot samen met actieve wijkbewoners initiatieven bij elkaar te brengen om te kijken wat er zou ontstaan. ‘We begonnen met eetinitiatieven. Daardoor kwamen we met veel mensen in gesprek en hoorden we allerlei behoeftes en ideeën.’  

Van het een kwam het ander. Sinds ruim vijf jaar vormen twaalf bewonersinitiatieven het Huis van de Wijk en recent startten zij, samen met Team Toekomst, een support-netwerk voor kinderen, jongeren en hun ouders. Team Toekomst houdt in de zomermaanden trainingen en activiteiten waar zo’n duizend kinderen uit Delfshaven aan deelnamen. Sinds begin dit jaar is dit netwerk een OZJ-Jeugdlab.  

‘In gesprek met leraren en andere professionals kwamen we erop uit dat het onderliggende probleem de armoede in de gezinnen is.’

Nieuw sociale gezondheidsinfrastructuur 

Hogendoorn: ‘We zien dit als een nieuwe sociale gezondheidsinfrastructuur die we met veel mensen en partijen vorm en inhoud geven. Nieuw Rotterdams Welzijn hoort in onze ogen per definitie in handen van bewoners te liggen.’  

Al deze initiatieven uit het nieuwe netwerk dat in de wijk was ontstaan, worden ondersteund door de gemeente. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. Hogendoorn: ‘Huize Middelland is gelukt, omdat we een ambtenaar hadden die de boel durfde om te draaien. In plaats van ons zijn formats in te laten vullen, vertelden wij hem wat wij wilden en hij vertaalde dat naar een ambtelijk stuk. Wij hebben op een gegeven moment aan de gemeente gevraagd of we geen integraal wijkprogramma mochten opstellen. Daaruit is het programma Mooi Mooier Middelland gekomen. De gemeente zei: dit is de beweging die we willen, maar het past slecht binnen onze kolommen.’  

Wijk- BV 

De gemeente helpt nu mee om een wijk-BV op te richten. Hogendoorn: ‘Op die manier kunnen budgetten worden ontschot en je kan buurtbewoners aandeelhouder maken. Eventuele winst wordt weer in de wijk geïnvesteerd.’  

Ook in Nissewaard bracht de nieuwe aanpak het nodige teweeg. Veronica Essers: ‘We hebben het over vijftien aanbieders die ineens te horen kregen vanuit de gemeente dat ze hun aanbod moesten aanpassen. Dat zijn best pittige gesprekken geweest. Een aanbieder kwam erachter dat het personeel te weinig expertise had.’ Uiteindelijk zeggen zowel de beleidsmedewerker als de betrokken ‘wijkverbinder’ hetzelfde: ‘Het gaat erom dat kwetsbare wijkbewoners beter worden geholpen.’