Weblogbericht | 15-05-2022 | voor Jeugd & Gezin

Ervaringsdeskundige Robin (26) van ExpEx vertelde tijdens de onlinesessie openhartig over haar ervaring met de overgang van de Jeugdzorg en de Jeugd ggz naar de volwassen ggz. Volgens haar kan een gedwongen overgang naar een andere behandelaar of behandelaar in de GGZ enorm schadelijk zijn. ‘Het is echt anders dan de overstap naar een nieuwe tandarts.’

"Ik was al jaren onder behandeling van de jeugd ggz, toen ik voor het laatste stuk op zoek moest naar een behandelaar voor volwassenen. Nu ben ik een typische zorgmijder, dus het is cruciaal dat ik een behandelaar heb, die mij kent en met mij meedenkt. Als je elkaar kent, ken en spreek je elkaars taal. De behandelaar weet dan wat jij als jongvolwassene nodig hebt en of je de vragen naar waarheid beantwoordt. Een gedwongen overgang naar een andere behandelaar of behandeling in de GGZ kan enorm schadelijk zijn. Bovendien werd ik voor een jeugdtrauma behandeld, dus was het veel logischer geweest als ik bij dezelfde behandelaar had kunnen blijven. Daarnaast is het belangrijk dat jongeren weten welke financiële potjes er zijn en waarop ze recht hebben. Maar vooral belangrijk is om écht te kijken naar wat de jongere nodig heeft en daarnaar te handelen. We moeten kortom van regels naar richtlijnen."

Stel jongeren centraal en niet het geld

Wethouder Cathalijne Dortmans (Helmond, VNG-commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs) vindt dat de betrokken partijen rondom jongvolwassenen zich veel te druk maken over wie de zorg gaat betalen, hoe en wanneer. ‘De grote opgave is om jongeren zelf en hun behoeften centraal te stellen, en niet de verschillende potjes met geld.’

"Er gebeuren een hoop goede dingen, maar veel kan ook nog beter. Zo komen gemeenten en partners nog te weinig tot creatieve oplossingen, zoals bijvoorbeeld het bundelen van budgetten. Cruciaal is de samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars. In verschillende regio’s zijn goede voorbeelden van samenwerking te vinden, maar dat is nog geen gemeengoed. Er is meer richting vanuit het Rijk nodig om tot goede afspraken te komen. Verder pleit ik voor meer maatschappelijke kosten-batenanalyses, om inzichtelijk te maken wat de waarde is van aanpakken. En ik pleit voor de inzet van ervaringsdeskundigen zoals Robin in alle facetten. Het belangrijkste is luisteren!"

Betere samenwerking en flexibele oplossingen

Bort Hartog werkt bij Accare. Deze aanbieder van kinder- en jeugdpsychiatrie heeft met zorgverzekeraars afgesproken dat, waar nodig, de behandeling tot 23 jaar kan worden voortgezet. Volgens Marieke Boele van Hensbroek (Zilveren Kruis) valt er in de samenwerking met gemeenten en zorgverzekeraars nog winst te halen.

Jan Menting van het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd denkt dat er steeds meer bereidheid is om naar flexibele oplossingen te luisteren. Bijvoorbeeld rondom fund-raising en tiny-houses, zodat er beter ambulante dienstverlening vanuit een stabiele thuissituatie geregeld kan worden. Of de financiering van een dakkapel voor een pleeggezin, waardoor een jongere daar kon blijven wonen in plaats van uit huis wordt geplaatst.

Hartog: "Als we beter samenwerken en bijvoorbeeld budgetten bij elkaar leggen kan dat echt een verschil maken voor jongeren. Maar hopelijk kan dan ook voor gemeenten en partners de vlag uit, want er zijn echt veel kansen om te besparen."

Boele van Hensbroek: "Trek de stoute schoenen aan en ga het met elkaar organiseren. Zorgverzekeraars zijn voor zorgcontinuïteit. We staan voor aan de lat om aan de achterkant te faciliteren, in plaats van aan de voorkant een hobbel op te werpen. Mijn advies: als je als aanbieder contact zoekt met je zorgverzekeraar, zoek dan een ingang bij de zorginkoop- en verkoop."

Menting: "Verdeel als gemeente niet al je budget in die verschillende kolommen, maar kijk vanuit een breder sociaal domein-perspectief ernaar. Kijk ook goed naar het contracteren. Nu gebeurt dat vaak nog enkel bilateraal tussen gemeentes en zorgaanbieders. Daar moet je echt cliënten én professionals bij betrekken."

Ter lering en inspiratie

Over de eigen sector heen

Als jongeren 18 jaar worden, vallen zij niet langer onder de Jeugdwet en krijgen ze vaak te maken met verschillende wetten (zoals de Wmo of de Wet langdurige zorg). Vaak moeten de 18-jarigen daardoor bij een nieuwe behandelaar starten, omdat er met andere zorgaanbieders wordt gewerkt. Dat kan voor jongeren reden zijn om met de behandeling/ondersteuning te stoppen, omdat voor deze doelgroep vertrouwen en continuïteit een grote rol spelen. Ook het feit dat voor deze wetten vaak eigen bijdrage nodig is, kan reden zijn om met de behandeling te stoppen en raken ze uit het zicht. De projectgroep landelijke aanpak 16-27 streeft daarom naar een doorlopende zorg en ondersteuning voor jongvolwassenen.

Leidende principes

Het landelijk gemeentelijk netwerk 16-27 werkt aan de zogenoemde ‘big 5’. We laten de jongeren niet los totdat deze 5 principes zijn ingeregeld. De jongere heeft een dak boven zijn hoofd, een daginvulling in de vorm van onderwijs of werk, heeft een plan voor inkomen en eventuele schuld. De jongere maakt gebruik van doorlopende zorg en er staat tenminste één volwassene naast de jongeren. Tijdens (online) meedenksessies komt het landelijke gemeentelijk netwerk 16-27 bij elkaar om met elkaar over een van de principes door te praten of juist over de verbinding te praten tussen de big 5. Ook worden regionale goede voorbeelden besproken en vervolgstappen en ondersteuning voor de doelgroep 16-27 jaar.

Organisatie en aansturing

Edgar Oomen is projectleider 16-27 bij de VNG en organiseert de online meedenksessies doorlopende zorg en ondersteuning.

Aandachtspunten

Vanwege de coronacrisis vinden de bijeenkomsten online plaats.

Meer informatie

Wil je ook meedoen aan een van de online meetings over dit onderwerp? Meld je dan aan voor het landelijk gemeentelijk netwerk 16-27. Daar staan ook de filmpjes, documenten en uitnodigingen voor de kennissessies. 

Kijk de online meedenksessie hier terug.