Tijdlijn Hervormingsagenda Jeugd
Nieuwsbericht | 21-12-2023 | 07:00
Hieronder staat een chronologische weergave van belangrijke momenten tijdens het ontwikkelen van de Hervormingsagenda Jeugd van 2018 tot 2024. Klik op de specifieke data voor meer informatie.
Tijdlijn Hervormingsagenda Jeugd 2018 - 2024
-
2024
-
Het kabinet stelt 176 miljoen euro aan gemeenten beschikbaar voor de afbouw van gesloten jeugdhulp en de opbouw van meer passende vormen van jeugdzorg, zoals kleinschalige residentiële accommodaties of ambulante alternatieven. De ministerraad heeft hier op voorstel van staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) mee ingestemd.
Staatssecretaris Karremans: “Dit kabinet wil zo snel mogelijk de gesloten jeugdhulp zorgvuldig afbouwen. Dat kan als we ervoor zorgen dat voor jongeren die hier nu gebruik van maken een passend alternatief beschikbaar is. Met het besluit dat we vandaag hebben genomen voldoen we aan een belangrijke voorwaarde voor gemeenten om deze transformatie in gang te zetten of te versnellen. Met het geld kunnen de coördinerende gemeenten de plannen die zij samen opstellen met aanbieders gaan uitvoeren. Zo krijgt de transformatie overal in Nederland vorm.”
-
In deze brief staat meer informatie over de voortgang van de Hervormingsagenda Jeugd en het Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming.
Ieder kind verdient het om op te groeien in een liefdevolle, veilige en stimulerende omgeving. Zodat zij zich kunnen ontwikkelen tot volwassenen die met de uitdagingen van het leven om kunnen gaan. We zien dat heel veel kinderen gebruik maken van jeugdzorg en gedrag snel gemedicaliseerd wordt, terwijl jeugdzorg lang niet altijd een passende reactie is. Dit heeft niet alleen impact op de manier waarop kinderen opgroeien, maar ook op de druk op de jeugdzorg.
Dat is niet wenselijk en niet vol te houden naar de toekomst toe. We moeten meer accepteren dat opgroeien en opvoeden met vallen en opstaan gaat. Zorgen en problemen bij kinderen moeten zoveel mogelijk binnen de directe omgeving van het kind worden aangepakt; dat vraag iets van de samenleving als geheel. Kinderen die het echt nodig hebben moeten kunnen rekenen op tijdig beschikbare en passende specialistische jeugdzorg.
Jeugdhulpprofessionals moeten zich kunnen focussen op die kwetsbare kinderen, die hun hulp heel hard nodig hebben. Dit is een opgave voor alle bij de jeugd betrokken partijen; er worden al mooie stappen gezet, maar de noodzaak om met alle partijen volop samen door te werken aan de beoogde doelen blijft onverminderd groot. Alleen dan kunnen we het tij keren en onze jeugd beter en veerkrachtiger helpen opgroeien.
Het Regeerprogramma (bijlage bij Kamerstuk 36471, nr. 96) bevat een duidelijke opdracht op het terrein van jeugd: we zetten de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd voortvarend door, we vergroten de veiligheid voor kinderen en verminderen het aantal uithuisplaatsingen.
De trajecten die de afgelopen periode hiervoor in gang zijn gezet, zetten wij stevig en – waar mogelijk – versneld door om te zorgen dat kinderen en jongeren weerbaar opgroeien en de meest kwetsbaren tijdig de passende hulp ontvangen die zij zo hard nodig hebben. Dit moet tevens bijdragen aan een houdbaar stelsel.
In bijlage 1 t/m 3 staat daarnaast de volgende informatie:
- Voortgang t.a.v. de verbetering van jeugdzorg (jeugdhulp en de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering);
- Beschikbare informatie n.a.v. afgerond onderzoek of advies (waar mogelijk met kabinetsreactie);
- Een reactie op overige moties en toezeggingen;
Daarnaast zijn diverse onderzoeken en de voortgangsrapportage Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming als bijlage aan deze brief toegevoegd.
De brief en alle bijlagen vind je op de website van de Tweede Kamer >>
-
In november 2023 is het implementatieplan Hervormingsagenda vastgesteld. Betrokken partijen zijn tot de conclusie gekomen dat een actualisatie van dit plan nodig is. We hebben gezien dat het implementatieplan behulpzaam is voor de sturing op de voortgang door de stuurgroep en het BO. Het maakt duidelijk wie wat wanneer zou moeten doen. Tegelijkertijd wordt het andere doel, het bieden van handelingsperspectief, slechts deels gerealiseerd.
Daarom is het Implementatieplan omgevormd tot dit Procesplan dat m.n. is bedoeld voor stuurgroep en BO, en zijn de planningen geactualiseerd. Ook is per thema een toelichting opgenomen over de wijziging in de planning. Het bieden van handelingsperspectief doen we op een andere – nog nader te bepalen – manier, mede aan de hand van de transformatieplannen van de betrokken landelijke partijen.
Dit procesplan is een dynamisch plan: we passen aan wanneer nodig.
We zijn ervan overtuigd dat de inzet van alle partijen nodig is om de beoogde doelen te realiseren. Daarom gaan we met vereende krachten verder met de implementatie van de Hervormingsagenda!
-
Deze verkenning gaat over de afbakening van de reikwijdte van de jeugdhulpplicht in de gemeentelijke verordening. Zij legt uit hoe gemeenteraden daar nu al mee kunnen beginnen. En welke speelruimte zij daarbij hebben.
-
Een overzicht van de voortgang per project en overkoepelende thema's.
-
Tijdens de ALV van de VNG van juni 2023 werd de Hervormingsagenda goedgekeurd, samen met 3 moties die opriepen tot:
- Het ontwikkelen van een Implementatieplan
- Het uitvoeren van een uitvoeringstoets op dat plan
- Het samenstellen van regionale startfoto’s
Het Implementatieplan werd in november 2023 afgerond en de startfoto’s in april 2024. De uitvoeringstoets is inmiddels ook gereed. Er is ook een document beschikbaar met de belangrijkste uitkomsten.
-
Staatssecretaris Van Ooijen (VWS) en minister Weerwind (Rechtsbescherming) informeren de Tweede Kamer over de voortgang van verschillende onderwerpen op het gebied van jeugd. De Eerste Kamer heeft eenzelfde brief gekregen.
In de kamerbrief wordt de voortgang beschreven over onder andere:
- Hervormingsagenda Jeugd
- Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming
- Realisatie landelijke tarieven
-
Kinderen en jongeren geven een belangrijk signaal af: zij hebben toenemend behoefte aan hoop op een goede toekomst en aan steun bij het leren omgaan met dagelijkse uitdagingen in onze complexe wereld. Dat is een grote maatschappelijke opgave waaraan velen zullen moeten bijdragen. En we zien dat deze opgave steeds vaker al op jonge leeftijd nodig is. Met de verbindingsroute leveren de betrokken partijen een belangrijke bijdrage hieraan. Op 18 juni zijn hierover afspraken gemaakt tussen jongeren, ouders, professionals, aanbieders van kinderopvang, onderwijs en zorg, gemeenten en de ministeries van SZW, OCW en VWS.
-
Het Rijk, de VNG en Jeugdzorg Nederland vinden het belangrijk dat jongeren de best passende zorg en best passend onderwijs in een zo thuis mogelijke omgeving ontvangen. Er komt een extra impuls voor de transformatie van de gesloten jeugdhulp, via een regeling frictiekosten met een budget van E 182 mln. voor de periode 2024 - 2028. Dit geld is bedoeld voor de af- en ombouw van de gesloten jeugdhulp met waar dat mogelijk is ruimte voor de opbouw van alternatieven.
-
Op 19 juni is het precies een jaar geleden dat de Hervormingsagenda Jeugd is vastgesteld door gemeenten, aanbieders, professionals, cliënten en het Rijk. Wat betekent dit, wat is er in de tussentijd gebeurd en hoe gaan we verder?
De samenwerkende partijen hebben op verschillende manieren aandacht besteed aan deze vragen:
Staatssecretaris Maarten van Ooijen beantwoordde tijdens een LinkedIn Live sessie vragen van deelnemers. Dat ging van vragen over stevige lokale teams tot de financiering van het stelsel, wachttijden en verschillende instanties die bij gezinnen die hulp nodig hebben betrokken zijn. Je kan de sessie hier nog terugkijken
Cathalijne Dortmans van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) blikt in deze video terug op 1 Jaar Hervormingsagenda Jeugd. “Er zijn al veel stappen gezet, maar er zijn er ook nog veel te zetten.” Bekijk de video
José Manshanden: “Als voorzitter van de stuurgroep voor de Hervormingsagenda ben ik vooral blij dat de samenwerking tussen partijen steeds beter gaat. Natuurlijk zijn er verschillen en zijn partijen het nog lang niet over alles eens, maar de wil is er wel om er samen uit te komen. En dat is nodig, want we hebben elkaar hard nodig om het beter doen voor kinderen, jongeren en gezinnen!” Lees hier heel het artikel
“De komende tijd worden de maatregelen in negen verschillende werkgroepen verder uitgewerkt. Hoe verminderen we de administratieve lasten? Hoe zorgen we dat de zorg beschikbaar wordt? Voor wie gelden de afspraken? Moet de jeugdhulpplicht voor gemeenten worden afgebakend, en zo ja, hoe?” Aan het woord is Ina Vijzelman-Waarheid van cliëntenorganisatie Ieder(in) met haar visie op dit jaar. Ieder(in) richt zich op kinderen en jongeren met een levenslange, levensbrede beperking. Lees verder op LinkedIn
Ook het Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd (OZJ) markeert dit moment en zet een stip op de horizon: De Leefwereldtoets. Lees verder op LinkedIn
Ter volledigheid nog deze bijdrage van MIND: Hoe wordt de ervaringskennis van cliënten en naasten in de ggz betrokken bij de totstandkoming van beleid en in de beleidsuitvoering? Lees verder op LinkedIn
En Marleen Beumer post dat de VNG sinds 1 maart van start is gegaan met de ondersteuningslijn Stevige Lokale Teams - al ruim dertig gemeenten en organisaties hebben hen gevonden. Ze ondersteunen gemeenten en toegangsorganisaties/wijkteams in het neerzetten van stevige teams in de lokale context. Lees verder op LinkedIn -
Het eerste kwartaal van 2024 heeft het OZJ zich beziggehouden met de 42 regiobijeenkomsten. Deze bijeenkomsten werden georganiseerd om de implementatie van de Hervormingsagenda Jeugd te bespreken en de informatie die eruit voorvloeide is in de vorm van startfoto's verwerkt.
Uit deze bijeenkomsten en de analyse naderhand kwam nadrukkelijk naar voren dat er veel speelt in het jeugddomein. Zo ging het regelmatig over hoe druk beleidsmedewerkers en professionals zijn met de verbetering en transformatie van de jeugdzorg op alle vlakken. Daarom besteedt het OZJ in deze voortgangsrapportage aandacht aan het thema 'programmatische drukte', een verzamelnaam voor alle initiatieven, projecten, programma's, pilots, proeftuinen, etc., die worden ingezet in het jeugddomein op landelijk, regionaal en lokaal niveau.
-
Om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te houden, hebben de betrokken partijen in de Hervormingsagenda Jeugd een uitgebreid pakket afspraken gemaakt voor de periode van 2023 tot 2028. De afgelopen tijd is de lokale en regionale voortgang van de Hervormingsagenda in beeld gebracht.
Metarapportage
De metarapportage biedt een diepgaand inzicht in de stand van zaken en uitdagingen rondom de Hervormingsagenda Jeugd. Het rapport vormt een waardevolle bron van informatie voor gemeenten, regio's en andere beleidsmakers om gezamenlijk stappen te zetten richting een betere jeugdzorg in Nederland.
-
Het wetsvoorstel ‘Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ is ingediend bij de Tweede Kamer. In het wetsvoorstel worden gemeenten verplicht om regionaal samen te werken bij de inkoop van specialistische jeugdzorg. Dit draagt bij aan de verbetering van de beschikbaarheid van jeugdzorg voor de meest kwetsbare kinderen en gezinnen en vermindering van administratieve lasten.
Staatssecretaris Maarten van Ooijen (VWS): Jeugdzorg moet beschikbaar zijn voor alle jeugdigen en gezinnen in de meest kwetsbare situaties. We zien dat deze groep niet altijd tijdig passende jeugdzorg ontvangt. Dat willen we met dit wetsvoorstel verbeteren. Hiermee geven we uitvoering aan de Hervormingsagenda Jeugd, die als doel heeft dat elk kind en elk gezin tijdig passende zorg krijgt als dat nodig is.
-
De amvb reële prijzen Jeugdwet (hierna: de amvb) treedt op 1 juli a.s. in werking en stelt nadere regels over de plicht tot het vaststellen van reële prijzen. De Jeugdwet regelt al dat gemeenten in hun verordening regels stellen om te waarborgen dat er een goede verhouding is tussen de prijs voor de levering van jeugdzorg en de eisen die worden gesteld aan de kwaliteit daaraan.
De amvb verplicht gemeenten om ten minste deze kostprijselementen in de verordening op te nemen. Hiermee bieden we gemeenten en aanbieders een stevige basis voor het maken van afspraken over prijzen in de jeugdzorg, zodat zij bij het opstellen van een contract zorgvuldiger tot een reële prijs komen.
-
Deze externe, onafhankelijke commissie volgt de uitvoering van de Hervormingsagenda en brengt hierover zwaarwegend advies uit aan het Rijk en de VNG. Hiermee wordt invulling gegeven aan een belangrijke afspraak uit de Hervormingsagenda.
-
De Hervormingsagenda Jeugd omvat diverse maatregelen die essentieel zijn voor de hervorming van de jeugdzorg en het bredere stelsel. In dit kader heeft het Ondersteuningsteam Zorg voor Jeugd (OZJ), in samenwerking met MIND, Ieder(in) en de Nationale Jeugdraad (NJR) en in overleg met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de taak gekregen om op initiatief van de genoemde cliëntenorganisaties de leefwereldtoets (LWT) te ontwikkelen.
Dit rapport beschrijft een advies vanuit deze werkgroep over de vormgeving van de toets, inclusief onderbouwing, hoe de toets zich verhoudt tot andere trajecten en een advies over de implementatie ervan.
-
De VNG-commissies Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie (PSI) en Zorg, Jeugd en Onderwijs (ZJO) stelden onlangs het Richtinggevend kader voor toegang, lokale teams en integrale dienstverlening in het sociaal domein vast. Dit kader beschrijft waar toegang, lokale teams en integrale dienstverlening voor inwoners in kwetsbare en complexe situaties aan moeten voldoen.
-
In december is de Leidraad Werken aan Veiligheid vastgesteld in de commissie ZJO van de VNG. De leidraad is bedoeld voor gemeenten voor de opdrachtverstrekking aan lokale teams.
De nieuwe leidraad 'Werken aan veiligheid' geeft gemeenten handvatten voor de hulp, ondersteuning en bescherming aan inwoners die te maken hebben met onveiligheid in afhankelijkheidsrelaties of ontwikkelingsbedreiging van minderjarigen. De leidraad vervangt het 'Kwaliteitskader werken aan veiligheid'.
-
-
2023
-
Tijdens het Bestuurlijk Overleg van 16 november is het implementatieplan voor de Hervormingsagenda jeugd vastgesteld. Dat betekent dat er nu praktische afspraken zijn gemaakt om gezamenlijk aan de slag te gaan tussen 2023 en 2028.
-
De Hervormingsagenda Jeugd is definitief vastgesteld, ondertekend en aangeboden aan de Tweede Kamer en Eerste Kamer. Cliëntenorganisaties (MIND en Ieder(in)), professionals (Samenwerkende Beroepsverenigingen Jeugd), aanbieders (Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd), de gemeenten (VNG) en het Rijk hebben de afspraken over fundamentele verbetering van de jeugdzorg in de afgelopen weken voorgelegd aan hun achterban. Dat proces heeft geleid tot instemming van alle achterbannen.
De definitieve vaststelling van de Hervormingsagenda Jeugd betekent dat alle partijen nu in volle vaart aan de slag gaan met de grootste hervorming van de jeugdzorg sinds 2015.
-
Mei 2023Achterbanconsultatie HA door Vijfhoek
-
April 2023Financiële afspraken Rijk - VNG
-
2022
-
Mei 2022Herstart ontwikkeling HA
-
Ontwikkeling HA gepauzeerd vanwege in het coalitie-akkoord aangekondigde extra bezuinigingen (511 mln).
-
-
2021
-
Oktober - December 2021Werkgroepen HA gaan aan de slag om afspraken te maken
-
Deze Hervormingsagenda Jeugd is een gevolg van de de uitspraak van de Arbitragecommissie (Commissie van Wijzen).
-
Uitspraak en advies van de Commissie van wijzen over het geschil tussen Rijk en gemeenten over de structurele financiering van de jeugdzorg.
Naar het advies Jeugdzorg: een onderwerp van aanhoudende zorg
-
Bestuurlijke afspraak over additionele incidentele middelen voor 2021 (613 mln) voor acute problematiek. Gemeenten gaan aan de slag met maatregelen uit het rapport (bv tariefdifferentiatie).
Het rapport beschrijft maatregelen om de uitgaven aan de jeugdzorg te beperken en het jeugdzorgstelsel beheersbaarder te maken.
-
Commissie van Wijzen ingesteld voor geschillen tussen het Rijk en gemeenten ten aanzien van de bestuurlijke weging rond het jeugdzorgbudget.
-
Stuurgroep Sint werkt in 5 werkgroepen aan ‘Maatregelen voor de financiële beheersbaarheid Jeugdwet’.
-
-
2020
-
Aankondiging oprichten stuurgroep ‘maatregelen financiële beheersbaarheid Jeugdwet’ (Commissie Sint)
-
September 2020300 mln voor 2022 voor gemeenten
-
Onderzoek AEF ‘Stelsel in groei’, naar de gemeentelijke uitgaven voor jeugdzorg en de mate waarin gemeenten structureel extra middelen nodig hebben voor een doelmatige en doeltreffende uitvoering van de Jeugdwet
-
Het doel van dit onderzoek is nagaan hoe de uitgavenontwikkelingen van gemeenten zich verhouden met de inkomstenontwikkelingen van aanbieders van jeugdhulp en welke verklaringen hiervoor te geven zijn.
-
-
2019
-
Verdiepend onderzoek KPMG onder 9 gemeenten ‘Inzicht in besteding jeugdhulpmiddelen’. Onderzoek naar patronen en uitgavenontwikkeling.
-
Afspraken om:
- In 2020 te onderzoeken wat structureel aan middelen nodig is
- Instellen Commissie van Wijzen
- Inhoudelijke veranderingen
-
-
2018
-
VNG en kabinet spreken af om in gezamenlijk opdrachtgeverschap onderzoek te laten doen naar de signalen van gemeenten en jeugdzorgregio’s over tekorten op hun jeugdzorgbudget. Doel van het onderzoek is om van signalen naar feiten te komen.
-