Eén van de belangrijkste ambities uit de Hervormingsagenda Jeugd 2023-2028 is het vereenvoudigen van de inkoop van jeugdzorg. Te beginnen met de zorgvormen die straks verplicht regionaal moeten worden ingekocht.
Gemeenten, zorgaanbieders en jeugdzorgprofessionals hebben te maken met hoge administratieve lasten rondom inkoop en verantwoording van (hoog)specialistische jeugdzorg. Hierdoor kunnen zorgprofessionals minder tijd besteden aan het verlenen van jeugdzorg.
Voor de zorgvormen die straks regionaal moeten ingekocht, worden standaarden ontwikkeld voor registratie, declaratie en verantwoording die verplicht moeten worden gevolgd. Om deze ambitie te verwezenlijken, is het programma Standaardisatie opgestart.
Waarom standaardisatie belangrijk is
Standaardisatie vermindert de administratieve lasten voor gemeenten, aanbieders en jeugdzorgprofessionals, waardoor zij meer tijd overhouden voor waar het echt om gaat: goede zorg voor de jeugd. Door een ‘eenheid van taal’ te creëren, gebruiken alle gemeenten dezelfde productcodes en definities, wat ervoor zorgt dat iedereen op dezelfde manier werkt. Bovendien maakt deze standaardisatie het mogelijk om de (hoog) specialistische jeugdzorg regionaal in te kopen, wat samenwerking tussen gemeenten bevordert en de kwaliteit van zorg ten goede komt.
Hoe gaan we dit doen?
We zorgen voor uniforme begrippen en een limitatieve set aan prestaties (‘eenheid van taal’) die we verwerken in standaarden voor registratie, declaratie en verantwoording. De standaarden ontwikkelen we in nauwe samenwerking met gemeenten, zorgaanbieders, jeugdzorgprofessionals en experts (inkopers, ICT-leveranciers, accountants).
Het traject naar standaardisatie is een meerjarig proces. Waar mogelijk versnellen we de uitwerking, maar we nemen ook tijd om te leren van de eerste stappen om te komen tot een effectieve aanpak. We beginnen daarom met de standaardisatie van twee (regionaal in te kopen) jeugdzorgvormen. Op basis van de inzichten die we hierbij opdoen, willen we het proces voor de standaardisatie van de overige jeugdzorgvormen eenvoudiger maken. Na de invoering van de standaarden wordt het gebruik hiervan verplicht.
De complexiteit ligt niet alleen in de ontwikkeling van de standaarden, maar ook het in de praktijk werkend krijgen van de standaarden. Daarom wordt er in het programma gewerkt langs drie sporen:
Spoor 1: Wat kan nu al? Wat gaan we doen?
Het Ketenbureau i-Sociaal Domein ontwikkelt en beheert al standaarden die toegepast kunnen worden, zoals contractstandaarden, I-standaarden, SAP en Accountantsprotocol. Deze standaarden zijn te vinden via op de website van het Ketenbureau. Als gemeenten en aanbieders deze goed en eenduidig gebruiken, scheelt dat al veel qua administratieve lasten. Het Ketenbureau kan hen ondersteunen bij het implementeren.
Spoor 2: Uitwerken conceptueel WUIVER model
In dit spoor worden deelprojecten in 2025 opgestart vanuit het conceptueel WUIVER model (Werkwijze Uniforme Inkoop Verantwoording En Registratie) op basis van prioriteiten:
Het ontwikkelen van uniforme begrippen (‘eenheid van taal’);
Het vertalen van de regionaal in te kopen zorgvormen in een limitatieve set aan producten;
Het formeel beleggen van het onderhoud van en toezicht op de standaarden.
De vervolgstap is dat voor de aangewezen zorgvormen standaarden voor registratie, declaratie en verantwoording worden opgesteld die verplicht moeten worden gebruikt.
Spoor 3: Klein beginnen, evalueren en leren
In dit spoor werken we samen met verschillende organisaties uit de jeugdzorg die al stappen hebben gezet in de ontwikkeling van standaardisatie (o.a. kwaliteitscriteria, uniforme producten, handreiking voor tarieven). Het gaat bijvoorbeeld om organisaties voor gezinshuiszorg, pleegzorg en jeugdbescherming. Samen met hen werken we aan het ontwikkelen van een volledige set aan standaarden en willen we op basis van hun ervaringen leren van wat er nodig is om standaardisatie in een sector uit te werken en succesvol toe te passen.
Meedenken of heb je vragen?
Wil jij meedenken over standaardisatie in de Jeugdzorg? Jouw ervaring is van onschatbare waarde! We nodigen je van harte uit om mee te denken, vragen te stellen, ideeën of inspirerende casussen te delen. Meld je aan via je eigen brancheorganisatie of neem contact met ons op via voorjeugdengezin@minvws.nl.
Veel gestelde vragen
WUIVER staat voor Werkwijze Uniforme Inkoop Verantwoording En Registratie. Dit betreft de afkorting van het conceptuele model dat is ontwikkeld om tot standaardisatie in de Jeugdzorg te komen. De beoogde volgorde van uitwerking vanuit het model is:
Uniforme begrippen en voorwaarden
Een limitatieve set aan producten (‘productstructuur’)
Product- en dienstomschrijvingen van deze producten
Contractstandaarden voor deze producten
Vertaling begrippen en productstructuur in regelgeving en handreikingen:
a. Registratieregels
b. Declaratieregels
c. Eisen aan software voor registratie en declaratie
d. Financieel administratieve processen
e. Accountantsprotocol
Tarieven (tariefgrenzen) per product/dienst
1. Overkoepelende uniforme begrippenlijst
Begrippen als startdatum, indirecte tijd of no-show komen in meerdere standaarden voor en kennen vaak verschillende definities. Daarom gaan we hiermee starten. Kern is komen tot één set van begrippen en definities die kunnen worden toegepast in de verschillende standaarden.
2. Limitatieve set regionale product- en dienstomschrijvingen
Op dit moment hanteren gemeenten en regio’s hun eigen product- en dienstomschrijvingen.
Doordat deze verschillen ontstaan er administratieve lasten. Daarom maken we één set van product- en dienstomschrijvingen (voor zorgvormen die minimaal regionaal moeten worden ingekocht) die regio’s dienen te gebruiken bij het contracteren van zorg.
3. Tarieven per product/dienst
Op dit moment hanteren gemeenten en regio’s hun eigen tarieven. Wel is vastgelegd in de Amvb reële prijzen Jeugdwet dat zij hierbij een verplichte set aan kostprijselementen moeten gebruiken.
Ook zetten deze gemeenten en regio’s hun eigen kostenonderzoeken uit om tot die tarieven te komen. Dit is administratief erg belastend voor jeugdzorgaanbieders en deze onderzoeken leiden lang niet altijd tot een goed onderbouwd tarief.
Daarom zorgen we dat, zodra de product- en dienstomschrijvingen zijn vastgesteld, dat er landelijk kostenonderzoek wordt gedaan naar de kosten van deze dienstverlening (en dus niet meer regionaal/lokaal).
Resultaat zijn tariefgrenzen, bijv. minimum- of maximumtarief. Gemeenten en regio’s kunnen dus nog steeds rekening houden met de eigen visie en met lokale componenten.
Geen vaste tarieven: We maken geen tarieven die in het hele land hetzelfde zijn, maar we werken toe naar tariefgrenzen (zoals bandbreedtetarieven of maximumtarieven) voor zorgvormen met daarbinnen producten.
Geen regulering voor zorgvormen die straks alleen lokaal worden ingekocht.De scope is de AMvB Zorgvormen. Daar wordt op dit moment aan gewerkt. De concepttekst van het wetsvoorstel ‘Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’. Regio's moeten straks specialistische zorg, op basis van de AMvB, gezamenlijk inkopen.
Geen uniforme uitvoeringsvariant. Er zijn nu drie uitvoeringsvarianten (inspanningsgericht, resultaatgericht, taakgericht) en dat blijft zo conform de Hervormingsagenda. Zorgaanbieders kunnen nog steeds met drie varianten te maken hebben: de standaarden schrijven voor elk van de uitvoeringsvarianten voor wat verplicht is.
In samenwerking met de werkorganisatie kwaliteit en blijvend leren (KBL) zullen er kwaliteitscriteria gekoppeld moeten worden aan de product- en dienstomschrijvingen.
Basis is bestaande kwaliteitsproducten.
De toevoeging van kwaliteitscriteria is randvoorwaardelijk om uiteindelijk de stap te kunnen maken richting landelijke tarieven (tariefgrenzen).
Vereniging van Nederlandse gemeenten (VNG)
Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN
Jeugdzorg Nederland
De Nederlandse GGZ
Ministerie van Justitie en Veiligheid
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Ketenbureau i-Sociaal Domein
Uitgangspunt voor het programma is dat alle producten en standaarden door en met expertise uit het veld worden ontwikkeld. Dus door de mensen die met de standaarden moeten gaan werken.
Het Ketenbureau i-Sociaal Domein ontwikkelt en beheert al standaarden die toegepast kunnen worden, zoals contractstandaarden, I-standaarden, SAP en Accountantsprotocol. Deze standaarden zijn te vinden via de website van het Ketenbureau. Als gemeenten en aanbieders deze goed en eenduidig gebruiken, scheelt dat al veel qua administratieve lasten. Het Ketenbureau kan hen ondersteunen bij het implementeren.
2. Nieuwe producten conform Wuiver model (spoor 2 programma)
De producten die als eerste (in 2025) worden ontwikkeld zijn:
a. Overkoepelende uniforme begrippenlijst
b. Limitatieve set regionale product- en dienstomschrijvingen
c. Onderhoudsrollen (doorontwikkeling van en toezicht op standaarden)
3. Specifieke standaarden voorlopers gezinshuiszorg en pleegzorg (spoor 3 programma)
Op basis van reeds bestaande afspraken in de gezinshuiszorg en pleegzorg worden de eerste standaarden uit het Wuiver model (in 2025) voor deze voorlopers uitgewerkt.
De voortgang over de te ontwikkelen (en vastgestelde) producten en wat dit betekent wordt op deze website gemeld en zal uiteraard ook via de verschillende communicatiekanalen van de betrokken partijen worden gedeeld.
Relevante links en documenten
Terugblik: Webinar en Q&A Week van de Standaarden
Woensdag 13 november 2024 09.00-10.30 uur programma Standaardisatie Hervormingsagenda Jeugd: impact op gemeenten en aanbieders.
