In gesprek met de Nederlandse GGZ
Op 4 april 2024 ging het landelijk programmateam Toekomstscenario in gesprek met het waardennetwerk ‘Gezond Opgroeien’ van de Nederlandse GGZ. David Lamas trapte af met een presentatie over het programma en de resultaten in proeftuinen tot nu toe. In de proeftuinen wordt gerichter samengewerkt met andere partners om achterliggende problemen bij volwassenen, zoals problemen rond bestaanszekerheid, psychische ontregeling of verslaving, bespreekbaar te maken en aan te pakken. In het leeuwendeel van de casussen is door deze integrale, systeemgerichte benadering geen gedwongen maatregel meer nodig.
Project ‘Volwassenenproblematiek’
Vanuit het landelijk programmateam wordt daarom in het project ‘Volwassenenproblematiek’ ingezet op verdere verbetering en verbreding van deze samenwerking. Zodat die overal ‘het nieuwe normaal’ wordt. Dat doen we door de ontwikkeling van een kompas (geïnspireerd door het bestaande kompas voor samenwerking tussen ggz en sociaal domein van stichting Phrenos), door actieonderzoek van o.a. het Instituut voor Publieke Waarden, en door uitwisselings- en inspiratiebijeenkomst te organiseren. Want regio’s, proeftuinen en professionals uit de verschillende domeinen kunnen vooral ook veel van elkaar leren. De aanwezige ggz-behandelaren en leidinggevenden werden van harte uitgenodigd om hun ervaringen, knelpunten en vragen te delen zodat ze meegenomen kunnen worden in dit project.
Hilde Geertsma van de proeftuin Amsterdam inspireerde de aanwezigen tot slot door de positieve ervaringen met de inzet van een sociaal- psychiatrisch verpleegkundigen (spv’ers) in het veiligheidsteam over het voetlicht te brengen. Doordat zij meegaan op huisbezoek en meedenken in het veiligheidsteam, is er meer begrip voor de volwassenen waar het veiligheidsteam mee te maken krijgt en hun worstelingen. De problemen die ten grondslag liggen aan veiligheid kunnen zo beter worden aangepakt en er is een betere samenwerking met de betrokken volwassenen. Hilde riep op om de handen in een te slaan en de samenwerking verder uit te breiden; alleen samen kunnen we immers deze gezinnen en huishoudens goed ondersteunen en doen wat nodig is om (intergenerationele) patronen doorbreken.
Veiligheidsdilemma’s in de GGZ
De aanwezige professionals en leidinggevenden uit de Nederlandse GGZ gingen vervolgens open met elkaar in gesprek aan de hand van stellingen. Daarbij kwam aan de orde dat veel behandelaren in de ggz het spannend vinden om veiligheidsproblematiek bespreekbaar te maken. Ze ervaren een complexe balans tussen de vertrouwensrelatie met cliënten en het borgen van de veiligheid voor de cliënten en hun naasten. In de samenwerking met veiligheidspartners wordt ook een verschil in benadering ervaren. "Een verschil in vakmanschap, net zoals een timmerman vooral graag met hout werkt en een smid liever met metaal. Je ziet vooral wat je kent en met welke bril je hebt leren kijken". Een apart ggz aanbod voor deze doelgroep vanuit de gemeente in plaats van de zorgverzekeringswet werd niet als een oplossing gezien. "We moeten de schaarse ggz expertise zoveel mogelijk gericht inzetten, en niet versnipperen".
Al met al een inspirerende middag met een duidelijke betrokkenheid van de Nederlandse GGZ bij veiligheid in de thuissituatie. Én stof tot nadenken. De grote vraag is vooral: #hoedan? Daar gaan we mee aan de slag in de proeftuinen en het project volwassenenproblematiek.