Interview met Dion Dankers - Aanpak Wachttijden Hart van Brabant

Weblogbericht | 27-11-2023 | voor Jeugd & Gezin

Dat het duurzaam aanpakken van wachttijden draait om een andere blik op hoe het jeugdzorgsysteem werkt en hoe je dit systeem kunt beïnvloeden, wordt ook duidelijk in het initiatief ‘Nazorg op school’ in de gemeente Oisterwijk.

Zorg verlenen in de jeugdzorg aan een kind of jongere die al eerder jeugdzorg heeft gekregen en toch terugvalt is belangrijk. Maar als je weet te voorkomen dat het kind of de jongere terugvalt, is dat veel effectiever. “Als iemand voor de tweede keer in zorg komt, is dat voor dit kind, deze jongere en zijn of haar ouders vreselijk. Maar omdat diegene met voorrang zorg krijgt, moeten andere jongeren langer wachten op zorg. Er ontstaat druk op meerdere vlakken.”

Preventie

Preventie is dus belangrijk, zegt Dankers. “Maar hoe? Want preventie begint juist niét in de zorg, dat moet elders in de samenleving gebeuren. Omdat jongeren veel tijd op school doorbrengen, hebben we daarom school een sleutelrol gegeven in deze preventieve rol. Zij kunnen signaleren, maar wel met hulp van de jeugdzorg. In dit initiatief worden scholen daarom op tijd ingelicht wat er speelt bij een leerling, we maken een draaiboek waarin staat welke signalen belangrijk zijn bij dit kind, de jongere en welke hulp je kunt inroepen. Je kunt dus makkelijk aan de bel trekken om te voorkomen dat een kind, jongere afglijdt en weer terug is bij af.”

Zijn er al effecten te zien met betrekking tot de wachtlijst? “We hebben geen harde data, omdat we bij de aanvang geen nulmeting hebben gedaan. Maar de successen hoor ik wel in de gesprekken die ik voer. Met ouders bijvoorbeeld die ontzettend blij zijn dat hun zoon of dochter beter in de gaten wordt gehouden.”

Hokjesdenken

Samenwerken met scholen, was dat nu zo’n ei van Columbus? “Ja en nee. Ja: het is heel logisch. Nee: het werd niet gedaan omdat we scholen en jeugdzorginstellingen zelfstandige entiteiten zijn. Maar met hokjesdenken, gaan we het niet redden. Het staat voor een grotere beweging die gaande is. We zien op alle fronten in het sociaal domein dat we de problemen die we hebben alleen kunnen oplossen door samen te werken. Huisartsen lopen ook over, zij redden het ook niet alleen. Het is tijd om in te zetten op ontmoeten. Ik denk dat een gemeente hierin de spin in het web is. Al was het maar omdat de gemeente verantwoordelijk is voor het welzijn van haar inwoners. Dat zijn hele grote woorden, maar wel de kern van de zaak.”

Inkoop van zorg

Als je samenwerking met de GGZ, huisartsen, scholen en gemeenten wilt stimuleren, kun je als gemeente dat ook vergemakkelijken door je inkoop van zorg. “In Hart van Brabant werkten een paar jaar geleden 240 verschillende jeugdhulpaanbieders. Als je wilt dat er wordt samengewerkt, moet je dat anders gaan doen. Het zijn er nu al minder dan tachtig.” En, zeg hij, het is ook belangrijk om meer inzicht te krijgen in de wachtlijsten. Om hoeveel kinderen en jongeren hebben we het? Waar staan ze? Waar knelt het? “We hopen in de loop van dit jaar die data steeds meer inzichtelijk te hebben. Maar ook dat is een weg van de lange adem.”

Beginnen en koers aanpassen

De methodiek van de aanpak wachttijden houdt in dat je niet start na een uitgebreid onderzoek en duidelijk stappenplan. Wel: beginnen en gaandeweg je koers aanpassen. “Dat vindt niet iedereen even comfortabel. Je moet verdragen dat het tijd kost, dat je klein begint, tussentijds aanpassingen doet, fouten maakt en van elkaar leert. Deze manier van werken lijkt moeilijk, omdat we het niet gewend zijn. Maar als je langzaam ziet dat het rad gaat draaien en dat allerlei partijen gaan bewegen, zie je dat het in feite niet anders had gekund dan zo.”