Interview met Erik Otten - Aanpak Wachttijden Twente

Weblogbericht | 28-11-2023 | voor Jeugd & Gezin

“Wachttijden raakt de meest kwetsbare jeugdigen en hun gezinnen. Dat is schrijnend voor hen, maar ook voor de jeugdzorgprofessionals. Lange wachttijden geven hun het gevoel van machteloosheid, omdat zij de jeugdigen en het gezin adequaat willen helpen.” 

Twente koos voor de methodiek van systemisch veranderen: een methodiek die allereerst een beroep doet op het intensiveren van de samenwerking tussen gemeenten, wijkteams, jeugdhulp en onderwijs.  “We willen daardoor slimmere zorgroutes, betere processen en betere governance organiseren.”

“Dat het niet makkelijk zou zijn, was direct duidelijk, omdat de aanpak domeinoverstijgend is. Het gaat om zorg, maar ook over wonen, samenwerken tussen verschillende domeinen en bestuurlijke processen. En over durf om niet voor de hand liggende keuzes te maken. De wachttijdenaanpak gaat ook dwars door alle andere Twentse jeugdhulpopgaven heen. Dat creëert soms ongemak, maar het biedt ook kansen voor andere opgaven. Je moet echt breed willen kijken en zoeken naar aanknopingspunten voor oorzaken om op termijn het verschil te kunnen maken. Wat zijn de werkende principes? Wat werkt niet? Kun je leven met het idee dat je al start, terwijl je niet precies weet waar je uitkomt?”

Cosmetisch

De systemische aanpak, al werkend leren en aanpassen, is noodzakelijk, onderstreept hij. “In de hele jeugdhulpketen zijn we op zoek naar betere werkwijzen en oplossingen. We weten dat we niet louter cosmetisch op plekken iets moeten doen, want dan creëren we op andere plekken weer problemen. Deze aanpak kan dus succesvol zijn, maar dan moet het wel in de hele keten in de hele regio gedeeld worden en we allemaal die lerende houding hebben. Onze visie, de lerende samenwerking, werd gedeeld en werd daardoor ook verder uitgedragen door onze partners.” Maar we moeten het nu wel in de praktijk waarmaken.

Samenwerking

In de hele jeugdhulp is er een aanpak nodig die horizontaal is en meer samenwerkingsverbanden creëert. “Dus niet meer uitsluitend denken vanuit gemeentelijke procedures. Want dan ligt de aandacht op de beheersbaarheid en mis je het grote plaatje. Uitzoomen en kijken naar het systeem spreekt de jeugdhulpaanbieders daarom aan, maar het vergt ook dat zij hun zorgaanbod zijn gaan verbreden en versoepelen. Voor de gemeenten is het noodzakelijk dat zij aanpassingenmogelijk maken in de toegang, de bekostiging, de administratieve procedures en het inkopen van zorg.” Beide partijen zijn mij dierbaar, maar beide partijen moeten ook uitgedaagd worden.

Communicatie

De Aanpak Wachttijden is een proces van doen, leren en weer doen. “Dat vraagt een lerend vermogen, waarbij we zorginzet veranderen, onderzoeken, uitbouwen en verder ontwikkelen. De communicatie is erg belangrijk, het moet laten zien dat we op allerlei plekken bezig zijn, welke effecten we bereiken, wat werkende principes zijn. We leren van goede interventies en kunnen dat keer op keer toelichten.”

Samenwerken met landelijk team

Twente werkt samen met het landelijk Team Aanpak Wachttijden. "In de eerste periode van ons programma hebben zij ons ondersteund in de stappen die we wilden en moesten zetten. Zo waren we ook goed op de hoogte wat er landelijk speelt en konden we direct succesvolle aanpakken overwegen in Twente.”