Huiselijk geweld en kindermishandeling verminderen door wijkgericht samenwerken

Weblogbericht | 01-01-2021 | voor Jeugd & Gezin

Samenwerken aan een gezamenlijk doel

Stichting Civil Care is expert op het gebied van samenwerking bij de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Sander van Arum van Civil Care legt uit dat de methodiek gericht is op een gezamenlijk doel: kinderen direct en op de lange termijn een veilig bestaan bieden. ‘Bij de top-3-methodiek ligt de kracht bij het samen nadenken en samenwerken van iedereen die bekend is met de ouders en kinderen uit probleemgezinnen. Van docenten en huisartsen, tot wijkagenten en GGZ-behandelaars. Deze methodiek helpt de zorg met elkaar te bieden, in plaats van naast elkaar, zoals nu vaak gebeurt.

‘Ik zie te vaak dat ouders naar verslavingszorg worden gestuurd met het idee dat het geweld dan vanzelf stopt.’

Wijkgericht samenwerken bij huiselijk geweld

Wijkteamprofessionals ontmoeten in hun dagelijkse werk volwassenen, kinderen, jongeren en ouderen die te maken hebben (gehad) met verwaarlozing, huiselijk geweld of seksueel misbruik. Juist daarom hebben ze een cruciale rol in het tijdig signaleren en bespreekbaar maken van een onveilige gezinssituatie. Vanaf dat moment is het belangrijk dat er samen met de betrokkenen, het informele netwerk en hulpverleners een veiligheidsplan wordt opgesteld dat ervoor zorgt dat er op de langere termijn herstel plaats kan vinden. Ook andersom werkt dit zo. Zodra een leerkracht of buurvrouw een vermoeden van geweld heeft, kan deze ook een signaal afgeven aan een wijkteamprofessional. Dit samenwerken wordt ook wel omschreven als ‘veiligheidsgerichte netwerkhulp’. Het netwerk van mensen om een gezin werkt

achtereenvolgens (en zo nodig terugkerend) samen aan directe veiligheid, stabiele veiligheid en herstel.

In drie stappen naar duurzame veiligheid

De top-3-methodiek wordt in drie fasen ingezet. Allereerst wordt de onveilige situatie aangepakt, vervolgens de juiste hulp ingezet om risico’s in de toekomst te beperken, waarna tot slot herstelgerichte maatregelen plaatsvinden. Sander legt de methodiek uit aan de hand van een voorbeeld.

‘In een gezin waar huiselijk geweld plaatsvindt door een vader die vaak dronken thuiskomt en dan zijn vrouw slaat, pakken we eerst de onveilige situatie aan. Vader mag niet meer thuis slapen als hij dronken is.’ Zodra dit plan tot een stabiele veiligheid leidt, wordt de tweede stap ingezet. ‘In deze fase van de methodiek kijken we samen welke zorg nodig is. Zo gaat moeder naar een psycholoog, vader naar de verslavingszorg en schuldsanering kan worden ingezet.’ Sander geeft aan dat deze hulp op de lange termijn leidt tot meer veiligheid in een gezin. De laatste stap van de methodiek richt zich op herstel. ‘Moeder krijgt bijvoorbeeld hulp om te re-integreren, dochter gaat een sport beoefenen en krijgt hulp bij pesten.’

‘De top-3-methodiek leidde in alle onderzochte gezinnen tot duurzame veiligheid.’

Van succesvolle pilot naar verdere uitrol

Civil Care paste de top-3-methodiek eerder anderhalf jaar lang toe in vijftien gezinnen met ernstige onveiligheid. Met succes: bij alle gezinnen stopte het geweld, de impact van de risicofactoren nam sterk af en de ontwikkeling van kinderen kwam weer op gang. Mede door dit succes is er inmiddels een enorm draagvlak gecreëerd binnen verschillende sectoren en organisaties. Zo ook bij Ouder- en Kindteams in Amsterdam. Deze organisatie traint momenteel 180 medewerkers in de nieuwe methodiek. Het doel? Effectiever en duurzamer de veiligheid in gezinnen vergroten door samen te werken in de wijken.