In de regio: Ambulante ondersteuning en GGZ dichter bij huis

Weblogbericht | 01-01-2021 | voor Jeugd & Gezin

Ardan Miedema en Yildiz van den Akker, directie van GGZ NHN vertellen hoe en vooral waarom zij ervoor hebben gekozen hun tweedelijnszorg volledig wijkgericht in te delen. Marjolein Koementas-de Vos geeft als klinisch psycholoog bij GGZ NHN haar visie. 

‘Alle deskundigheid op een plek’  

Net als veel zorginstellingen was ook GGZ Noord-Holland-Noord ingericht vanuit aparte gespecialiseerde centra voor psychische hulp en ambulante R-ACT teams;een aparte polikliniek voor stemmings- en angststoornissen, adhd, autisme, et cetera. Er zijn echter ook veel cliënten met meerdere stoornissen. En daar zat de uitdaging: doorverwijzen naar een andere specialistische afdeling kostte soms een jaar wachttijd, een teleurstelling voor de cliënt die graag door wil pakken.  

‘Specialistische wijkgerichte zorg voor alle leeftijden’ 

Klinisch psycholoog Marjolein: ‘We liepen letterlijk tegen de interne schotten van onze organisatie aan op het moment dat we moesten doorverwijzen. Nu is dat anders: we werken gezamenlijk en tegelijkertijd met verschillende disciplines aan de behandeling van een cliënt. Een mooi bijkomend voordeel is dat de wachttijden voor de diagnostiek en behandeling van bijvoorbeeld autisme aanzienlijk zijn gedaald. Een groot voordeel voor de cliënt en mijn werkplezier!’

‘We werken gezamenlijk en tegelijkertijd met verschillende disciplines aan de behandeling van een cliënt.’

Herstelgerichte specialistische zorg  

In 2017 was het tijd voor verandering: GGZ NHN richtte hun tweedelijnszorg volledig integraal en wijkgericht in. Concreet betekent dit: per wijk doet één GGZ-team alle behandelingen. Dat kan thuis zijn, op de GGZ-locaties in de wijk, in de maatschappelijke opvang, in de kliniek en zelfs op straat. ‘Het voordeel van deze zorginrichting is dat je als hulpverlener de wijk echt goed leert kennen. Je weet hoe sociale netwerken van cliënten eruit zien en wat er leeft in de wijk’, aldus Ardan, directeur van GGZ NHN. ‘De focus ligt op het functioneren van de cliënt in zijn of haar sociale netwerk en niet alleen op de stoornis. Dat werkt goed.’ Deze wijkgerichte manier van werken zorgt ook voor makkelijk en snel contact met de huisarts of praktijkondersteuner, het sociale wijkteam, buurthuizen of vrijwilligers in de regio. ‘Alle (zorg)disciplines zijn in de buurt, zo kunnen we onze cliënten veel beter helpen bij hun herstel.’  

‘Ambulante zorg voor elke leeftijd’ 

Alle deskundige zorg op een plek  

Om tot deze nieuwe manier van werken te komen, ging de volledige organisatie op de schop. Alle poliklinieken en ambulante teams werden opgeheven en opnieuw ingericht. Inmiddels zijn er achttien wijkgerichte GGZ-teams met minimaal een psychiater, psycholoog en psychiatrisch verpleegkundige. ‘De ambulante expertise wordt gecombineerd met specialistische poliklinische zorg waardoor de GGZ-teams een bovengemiddelde kwaliteit hebben’, vertelt GGZ NHN-directeur Yildiz. Daaromheen zijn 27 kennisnetwerken met specialisten ingericht die wetenschappelijke ontwikkelingen bijhouden. ‘Zodra het GGZ-team bij uitzonderlijk complexe situaties niet de juiste zorg kan bieden aan de cliënt, wordt zo’n specialist ingeschakeld. En dat is fijn, want zo houd je de zorg nog steeds ‘aan huis’ en is er geen doorverwijzing nodig.’  

‘We denken niet meer in labels, maar kijken naar personen in de breedte. Dit maakt mijn werk heel leuk.’

Focus op de kracht van de cliënt 

Naast de integrale en wijkgerichte aanpak is de herstelvisie een belangrijk onderdeel van GGZ NHN. Zo zijn er herstelwerkplaatsen, geleid door ervaringsdeskundigen, waar mensen met een psychische kwetsbaarheid samenkomen om te werken aan hun herstel. Marjolein stipt het belang van herstelgericht werken aan: ‘Dit is een grote verandering ten opzichte van de oorspronkelijke zorg: samen met cliënten kijken we in de breedte naar hun krachten en kwetsbaarheden. Mijn cliënten geven aan hier erg tevreden over te zijn, omdat ze merken dat ze er niet alleen voor staan en inzien dat er nog mogelijkheden zijn ondanks dat psychische klachten kunnen blijven. Dit geeft mij veel energie, we denken niet meer in labels, maar kijken naar personen in de breedte. Dit maakt mijn werk heel leuk!’ 

‘Focus ligt op de kracht van de cliënt.’

Ambulante zorg voor alle leeftijden  

Ook in de jeugdpsychiatrie en ouderenzorg bestaat de behoefte om deze nieuwe manier van werken over te nemen. ‘Doordat we inmiddels een succesvol model hebben staan, weten we waar de valkuilen zitten’, zegt Ardan.

Marjolein heeft nog wel een tip voor toekomstige organisaties ‘Zorg dat je als bestuur een harde deadline communiceert als start voor de nieuwe manier van werken. Daarmee verplicht je professionals om cliënten zorgvuldig voor die datum over te dragen. Het secretariaat kan daarbij helpen door alvast afspraken geautomatiseerd in te plannen, zodat je goed beslagen ten ijs komt bij nieuwe cliënten. Anders blijf je lange tijd je oude en nieuwe rol vervullen en dat is voor niemand goed.’  

Ardan en Yildiz zijn ervan overtuigd dat dit ook het juiste zorgmodel is voor de jeugdafdeling van GGZ NHN en verwachten deze manier van zorg in 2022 uit te rollen naar de andere zorgafdelingen. Ardan: ‘Als het zover is, hebben we specialistische wijkgerichte zorg voor de leeftijden van nul tot honderd: een geweldige stap!’ 

‘Tip voor toekomstige organisaties: ga ervoor!’