Sneller bij de kern met IMAT

Weblogbericht | 01-07-2021 | voor Jeugd & Gezin

‘Een jongen met wie ik werk heeft een vorm van autisme’, zegt Van Lier. ‘Daarnaast functioneert hij op het randje van licht verstandelijk beperkt. Hij zit in een fase waarin hij niet meer te motiveren is voor school en op verschillende gebieden uitval laat zien. We hebben daarom samen een tijdlijn gemaakt, om erachter te komen wat zijn wensen en verwachtingen zijn voor de toekomst. Zodat we daarop acties kunnen uitzetten. Van mijn ggz-collega van Herlaarhof uit het IMAT krijgt hij psycho-educatie. Met behulp van Brain Blocks legt hij uit wat de verschillen zijn in de informatieverwerking van een brein met autisme en een brein zonder autisme.’

Zo komen theorie en praktijk samen, ten behoeve van de jonge cliënt. Deze manier van samenwerken typeert de IMAT-werkwijze volgens Van Lier, die vanuit Amarant als casemanager-agoog binnen het IMAT werkt. ‘De verschillende kennis van de hulpverleners komt op een functionele manier samen. Zo geven we een completer en sneller antwoord op de vaak ingewikkelde vraag van een jongere en zijn ouders.’

Kennis en expertise

Van Lier en mede-IMAT-teamlid Van der Heijden (ambulant medewerker bij Koraal) werken in de regio Noordoost-Brabant. Daar ontstond vanuit verschillende zorgorganisaties (Koraal, Oosterpoort, GGZ Oost Brabant, Herlaarhof, Buro3o en Amarant) het “Intersectoraal Multidisciplinair Ambulante Team”, kortweg IMAT. Het is een intersectoraal team met kennis en expertise op het gebied van de psychiatrie, autisme, opvoedkundige vragen en (licht) verstandelijke beperking.

Het team van acht hulpverleners bespreekt en behandelt casussen, waarin iedereen meedenkt vanuit de eigen expertise. Afhankelijk van de zwaarst tellende problematiek wijst het team de regiebehandelaar aan.

Kijken door meerdere brillen

De kinderen en de gezinnen die het IMAT begeleidt, zijn zogenoemde multiprobleemgezinnen. Het is ingewikkeld om voor hen een bruikbare oplossing te vinden, soms zelfs onmogelijk, als je vanuit één bril kijkt. Van Lier: ‘Voorheen werkten we allemaal vanuit het perspectief van onze eigen organisatie. De gezinnen waar wij komen, functioneren op verschillende niveaus en kampen met allerlei problemen: op school, op het werk, in hun sociale netwerk, en in hun eigen gezin. Vanuit IMAT kijken we nu met meerdere brillen. Samen met het gezin komen we sneller tot de kern van het probleem en daarmee tot de expertise die het gezin nodig heeft.’

‘De ouders die bij ons komen, zijn vaak bang dat hun kind niet meer thuis kan blijven wonen, omdat hun kind -in hun ogen- extreem gedrag vertoont. We leren ze om beter met dit gedrag om te gaan.’

Ouders met wie ze gewerkt hebben, zien dit ook als dé kracht van het team. Van der Heijden: ‘De ouders die bij ons komen, zijn vaak bang dat hun kind niet meer thuis kan blijven wonen, omdat hun kind -in hun ogen- extreem gedrag vertoont. Door hun vraag vanuit onze verschillende visies uit te diepen en uit te leggen, kunnen we hen sneller thuis de juiste ondersteuning bieden. En leren ze hoe ze beter met het gedrag van hun kind om kunnen gaan.’ Van Lier: ‘Ik heb altijd ambulant gewerkt, thuis in de gezinnen, en Ilona op de groep. Daardoor trek ik automatisch meer naar de ouders en Ilona naar de jongeren. Op die manier vullen we elkaar ook weer aan. Bij elke casus maken we opnieuw de afweging: wie past waar en waarom? Altijd vanuit het doel om kinderen zo lang mogelijk bij hun ouders thuis te laten wonen, op een manier die iedereen past en zint.’

Samenwerken rondom hele gezin

De intersectorale insteek van het IMAT is cruciaal en dat zie je terug in de gehele werkwijze. Het team zoekt vanaf het begin van een casus deskundigheid bij elkaar. Er is regelmatig overleg tussen de betrokken hulpverleners, zodat de hulpverlening het hele gezin ondersteunt, iedereen van elkaars handelen op de hoogte is en dat op elkaar kan afstemmen. Als vervolgens bijvoorbeeld een veiligheidsplan nodig is, denken de verschillende IMAT-collega’s vanuit hun expertises en functies mee. Is er een gezinsvoogd bij betrokken, dan is er tijdens de planuitvoer direct en regelmatig contact. IMAT-hulpverleners kunnen ook de schakel zijn tussen het gezin en de voogd.

Hulpvragen van het netwerk, scholen of buitenschoolse opvang nemen professionals mee in het gehele traject. Daarnaast delen ze hulpmiddelen en methodieken voor bijvoorbeeld psycho-educatie, het aansluiten bij een gezin op niveau van ouders, kind en de spelende problematiek. Er zijn altijd twee IMAT-medewerkers, vanuit twee verschillende organisaties, bij een gezin betrokken. Kennis die de professionals in het IMAT opdoen, delen zij vervolgens met collega’s in de eigen organisatie.

‘In de praktijk komt het vaak neer op vertaalslagen maken. Bijvoorbeeld bij een adviesgesprek over een psychologisch onderzoek met normaal begaafde ouders met een laagbegaafd kind. De professional vertaalt dit advies voor het kind en doet dat op zo’n manier dat de ouder ook op het niveau van het kind leert te communiceren’, aldus Van Lier. ‘Samenwerken met collega’s uit andere sectoren is enorm verrijkend. Wanneer ik het even niet weet of een andere gedachtegang nodig heb, kan ik “op consult” bij mijn collega’s of gaat een collega met mij mee naar het gezin waar ik die expertise kan inzetten. Zo kunnen we van elkaar leren.’

‘Wanneer ik het even niet weet of een andere gedachtegang nodig heb kan ik “op consult” bij mijn collega’s of gaat mijn collega mee naar het gezin waar ik die expertise kan inzetten. Zo leren we van elkaar.’

Een totaalpakket

‘Ik ben erg trots op wat we de afgelopen twee jaar hebben neergezet’, geeft Van Lier aan. ‘We werken efficiënter, vanuit een brede blik. Kinderen kunnen daardoor thuis blijven wonen. Daar ligt wel echt de grote winst.’ Van der Heijden vult aan: ‘IMAT is echt uniek. Een groot deel van onze gezinnen heeft een lange hulpverleningsgeschiedenis, de mensen zijn vaak aardig moegestreden. Door de IMAT-aanpak krijgt een gezin makkelijker en sneller thuis de hulp die ze nodig hebben. Wij bieden een totaalpakket.’