Professionele autonomie; de ruimte nemen om de juiste afwegingen te maken
In de praktijk
Als professional werkzaam met kinderen en hun ouders doe je belangrijk, uitdagend, maar ook veeleisend werk. Je loopt geheid tegen ethische vraagstukken en dilemma’s aan. Deze dilemma’s doen een beroep op jouw professionele autonomie en die van je collega’s.
Wat is dat eigenlijk, professionele autonomie?
ProfessionaliseringJeugdhulp.nl omschrijft het als volgt:
‘De ruimte om autonoom te handelen is het best te typeren als de vrijheid om de richting van het handelen in vaak complexe situaties te bepalen. Deze vrijheid is nauw verbonden met de verantwoordelijkheid om daarover rekenschap af te leggen naar de cliënt, collega’s, de instelling en samenleving.’
Overwegingen van professionals
In de podcastserie ‘Leven en werken met het coronavirus’ komen verschillende professionals aan het woord die vanwege het coronavirus tegen nieuwe beroepsethische vraagstukken aanlopen. Zij vertellen onder andere welke overwegingen een rol hebben gespeeld in hun handelen.
Beluister de podcast van Daan Jongerius, werkzaam bij het FACT team kind en jeugd in Nijmegen, hoe reageerde hij op die ene die jongere die na maanden radiostilte met een uitgestoken hand op hem af kwam en wat waren zijn afwegingen daarbij? Of luister naar hoe Sanne Raat en haar collega’s bij de RvdK omgingen met het afleggen van huisbezoeken.
Beluister de podcast met Daan Jongerius
Beluister de podcast met Sanne Raat
Handelingsruimte inrichten
Professionele autonomie wil niet zeggen dat je uitsluitend op basis van persoonlijk inzicht of intuïtie handelt. De beroepscode, vakinhoudelijke richtlijnen, wettelijke kaders en functie-eisen vanuit de organisatie zijn richtinggevend. Een autonome professional weegt deze kaders zorgvuldig, reflecteert op zijn handelen en overlegt met collega’s en experts. Op die manier laat een professional zien dat hij de handelingsruimte die hij heeft op verstandige en verantwoordelijke ruimte inricht. (bron: bpsw.nl)
Professionele standaard: beroepscode en vakinhoudelijke richtlijnen
Hierboven werd het al even genoemd, veel professionals, waaronder jeugd- en gezinsprofessionals, psychologen en pedagogen hebben een eigen beroepscode. Een beroepscode is van, voor en door collega’s en vormt samen met de vakinhoudelijke richtlijnen van de beroepsgroep de professionele standaard. Met behulp van de professionele standaard kan een professional zijn eigen handelen spiegelen aan de waarden en normen van zijn beroepsgroep.
Hoe je werkt, wat je doet of juist niet hebt gedaan: het wordt toetsbaar. Je werkgever moet je in staat stellen te werken volgens je beroepscode. Als blijkt dat de functionele inhoud en de professionele standaard haaks op elkaar staan, dan is het je professionele verantwoordelijkheid om daar iets mee te doen.
Jeugdprofessionals die in een beroepsgroep werken waar geen beroepscode geldt, moeten hun handelen net zo goed kunnen verantwoorden naar de cliënt, collega’s, hun organisatie en de samenleving. Lian Bastiaanssen coach voor pedagogisch medewerkers bij Spring Kinderopvang vertelt in een podcast over de initiatieven die collega’s tijdens de eerste lockdown ontwikkelden zodat zij door konden gaan met hun hoofdtaak, de ontwikkeling van kinderen stimuleren door de veiligheid en het welbevinden te waarborgen.
Beluister de podcast met Lian Bastiaanssen
Professioneel statuut
Veel organisaties hebben een professioneel statuut waarin de verantwoordelijkheden van organisaties en de verantwoordelijkheden van professionals zijn beschreven. Ook staat beschreven wat je kunt doen op het moment dat die niet in lijn zijn met elkaar. Heeft je organisatie geen eigen professioneel statuut? Hieronder vind je een model van Professionalisering Jeugdhulp en Jeugdbescherming.
Samengevat
Als professional houd je je aan de kaders , richtlijnen, beroepscode etc. Je wikt en je weegt en je stemt onder andere af met collega’s. Soms kan een persoonlijk inzicht of gevoel je wat anders zeggen. Het is dan de kunst om al die gegevens bij elkaar te brengen en op basis daarvan te besluiten wat op dat moment voor dat kind, die jongere, ouder of jouzelf het beste is.
Meer weten?
Wil je meer weten over professionele autonomie? Bijvoorbeeld over waarom het belangrijk is? Wat je er aan hebt als professional? Of hoe het bijdraagt aan betere hulp of ondersteuning? Volgt dan dit online mini-college van 12 minuten. Professionals uit het werkveld komen aan het woord en vertellen wat professionele autonomie betekent voor de organisatie en voor de professional, hoe reflectie is georganiseerd en hoe ze hier samen vorm aan geven.
Bekijk het e-college Professionele autonomie
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.