Wachttijdenaanpak in de praktijk: inspirerende ideeën, interventies en oplossingen

Weblogbericht | 30-11-2022 | voor Jeugd & Gezin

Frens Pries, medeauteur van 'Wachttijden aanpakken in de praktijk': “Het is de verwerking van een soort logboek met voorbeelden van meer en minder succesvolle interventies die het team Aanpak Wachttijden sinds medio 2021 heeft bijgehouden.

Van startende ideeën tot en met concrete projecten die al getest zijn en hun waarde bewezen hebben. Een voorbeeld van dat laatste is de POH GGZ jeugd. Als je die op de juiste manier inzet, kun je de instroom naar specialistische jeugdhulp met 40 procent verminderen.

We laten een aantal van dergelijke praktische ‘oplossingsrichtingen’ zien waar wij in geloven. Daarnaast biedt het document werkmethoden om in de praktijk oplossingen, zoals we in het document bieden, daadwerkelijk binnen je eigen regio in te zetten.”

Structurele aanpak

Bovenal moeten de voorbeelden volgens Pries inspireren om binnen je eigen lokale situatie de jeugdzorg te verbeteren.

Een regio kan kijken welke mogelijke voorbeelden van interventies werkbaar zijn voor de eigen lokale aanpak. Het is echter niet zo dat je er al bent met het maken van zo’n keuze. Wij hebben gezien dat dit onderdeel moet zijn van een groter regionaal plan en systematische aanpak. Door de ingrediënten binnen die regionale structurele aanpak in te zetten, zijn ze veel effectiever dan wanneer je ze los van elkaar gebruikt. Dat is ook de kracht van een goed recept: de ingrediënten maken samen de maaltijd lekkerder.

‘Hoe’ belangrijker dan ‘wat’

Doel van ‘Wachttijden aanpakken in de praktijk’ is derhalve niet om kant-en-klare oplossingen te bieden en het document is zeker niet uitputtend. Pries: “De situatie per regio verschilt. De sociale kaart bijvoorbeeld, een van de middelen die we noemen, is er in verschillende vormen. Welke vorm je kiest, hangt weer sterk af van waar jouw regio behoefte aan heeft. Het gaat er ook meer om ‘hoe’ je de wachttijden aanpakt dan om ‘wat’ je doet.”

De vraag welke hij de meest kansrijke of waardevolle in het document genoemde interventies vindt, is dan ook lastig te beantwoorden. “Maar als ik er dan toch een moet uitlichten, dan behoort daar het in zorg komen van de jeugdige zeker toe. Die fase is cruciaal.

Hoe goed is de analyse? Hoe breed wordt er gekeken? Wat is er daadwerkelijk aan de hand? Wat kun je er vervolgens aan doen? Zo’n oplossing hoeft niet altijd jeugdzorg te zijn. Maar is dat het wel, dan kun je met een goede keuze veel ellende voorkomen door ervoor te zorgen dat het kind in een keer de juiste hulp wordt geboden.”

Ondersteuning bij gebruik

Om het ‘snackbareffect’, de verleiding om een keuze te maken uit alle gepresenteerde lekkernijen, te vermijden, ondersteunt het team Aanpak Wachttijden de regio’s bij het gebruik van het document. Julia Stoevelaar, medeauteur:

“Je kunt de praktische oplossingen gebruiken om in te zetten in een systematische aanpak of inspiratie halen uit de voorbeelden om ze te laten aansluiten in jouw regio. Voor het maken van een systemische aanpak geven we in eerdere documenten suggesties. In ‘Wachttijden aanpakken in de praktijk’ geven we ook tips hoe je het beste met het document kunt omgaan, en meer algemeen hoe je innovaties kunt doorvoeren met de grootste kans op succes.

Van theorie naar praktijk

Na het in juni 2021 verschenen boekje ‘Dat doen we al’, heeft het Team Aanpak Wachttijden dit jaar twee documenten gepubliceerd. In mei verscheen ‘Een functionele kijk op wachttijden’. Stoevelaar: ”Hierin richtten we de focus op de analyse en complexiteit van wachttijden en tips over het voorkomen van instroom en het ruimte creëren voor innovatie. Daarna, met ‘De aanpak van het wachttijdenprobleem’ dat in juli 2022 verscheen, gaven we suggesties om wachttijden aan te pakken, met onder meer aandacht voor systeemtransformatie, projecten en programma’s.”

In ‘Wachttijden aanpakken in de praktijk’ wordt een volgende stap van abstract naar concreet gezet. Stoevelaar: “In dit nieuwste document geven we oplossingen die we hebben ingedeeld in de negen thema’s uit het rapport ‘Functionele kijk op wachttijden’: Inzicht creëren, Lerend systeem, Ruimte maken, Preventie en het gewone leven versterken, Vroegsignalering, Toegankelijkheid, vindbaarheid en duidelijkheid, Goede analyse, Breder kijken behandelen, en Door- en uitstoom perspectief.”

Meer weten?

Wil je meer weten over in het document beschreven interventies, kan kun je direct contact opnemen met de betreffende organisaties. Stoevelaar: “We hebben bij iedere vermelding een link geplaatst naar websites of contactgegevens bijgevoegd. Maar je kunt ook met het team Aanpak Wachttijden contact opnemen.”

Ook komt er in januari 2023 een online meeting waar meer informatie gegeven wordt en waarbij regio’s en andere betrokkenen direct vragen kunnen stellen. Uiteraard is het document te vinden op de website van team Aanpak Wachttijden.